Accordions
Onder meer door het verdwijnen van geschikte nestgelegenheden en het gebruik van herbiciden, neemt de populatie huis- en boerenzwaluwen drastisch af. Nochtans zijn deze vogelsoorten onlosmakelijk verbonden met landelijke gebieden, zoals Lummen.
Om de inwoners van Lummen te stimuleren tot het behouden of aanlokken van kolonies huis- en boerenzwaluwen wordt een subsidie verleend. Concrete informatie vind je hier.
In 2021 werden 50 aanvragen ingediend. Het ging over 358 nesten boerenzwaluwen en 79 nesten huiszwaluwen. Het ging over 36 grote (vanaf 3 nesten) en 14 kleine kolonies. In totaal werd er voor 1 290,00 euro aan subsidies uitbetaald.
In 2022 werden 51 aanvragen ingediend. Het ging over 328 nesten boerenzwaluwen en 68 nesten huiszwaluwen. Het ging over 38 grote en 13 kleine kolonies. in totaal werd er voor 1 335,00 euro aan subsidies uitbetaald.
Lummen adopteert huiszwaluw
In het kader van ‘Gemeenten Adopteren Limburgse Soorten' (GALS) adopteerde de gemeente Lummen de huiszwaluw. Dit project werd eind 2005 gelanceerd door de provincie Limburg en drie Limburgse regionale landschappen. Hiermee worden de Limburgse gemeenten gestimuleerd om via hun gemeentelijk soortgericht beleid de biodiversiteit op hun grondgebied te behouden of zelfs te versterken.
Met de huiszwaluw heeft Lummen een echte ‘vriend-aan-huis’ geadopteerd. Huiszwaluwen broeden namelijk het liefst onder dakgoten van huizen en boerderijen. Ze ‘metselen’ hun komvormige nestjes zelf met modder, stro en pluimen. Maar het vrolijke gekwetter van deze dartele vogels wordt de laatste decennia steeds zeldzamer. De aantallen zijn zo sterk achteruitgegaan dat de huiszwaluw is opgenomen in de Rode Lijst van Vlaanderen als zijnde ‘kwetsbaar’. Hoog tijd voor actie dus! Lummen wil met deze adoptie de huiszwaluw een hart onder de riem steken. De gemeente volgt reeds een aantal jaren de aantallen broedkoppels op en voorziet een subsidie voor particulieren bij wie er huis- en/of boerenzwaluwen aan huis broeden.
Maar er kan nog meer gebeuren. Om de huiszwaluw te beschermen kunnen er acties ondernomen worden voor (1) goede nestgelegenheid, (2) voldoende bouwmateriaal (modder) in de buurt, en (3) voldoende voedsel (insecten) in de buurt.
Nestgelegenheid
Huiszwaluwen zijn van oorsprong rotsbroeders. In Vlaanderen hebben deze vogels zich toch kunnen vestigen doordat zij geschikte broedplaatsen hebben gevonden onder de dakrand van huizen. Moderne architectuur en afbraak of grondige renovaties van oude woningen zorgen er echter voor dat de huiszwaluw minder geschikte broedplaatsen vindt. Daarom kunnen ze geholpen worden door kunstnesten te hangen op geschikte plaatsen. Dergelijke kunstnesten, zowel voor huis- als voor boerenzwaluwen, kunnen via allerlei kanalen aangekocht worden.
Een mogelijk ‘probleem’ vormen de uitwerpselen. Huiszwaluwen zijn erg propere vogels. Ze houden hun nest kraaknet, met als gevolg dat alle uitwerpselen overboord gegooid worden. Niet prettig als het nest net boven jouw achterdeur hangt … De oplossing hiervoor: de bevestiging van kleine mestplankjes een halve meter onder het nest. Zo kunnen de huiszwaluwen hun jongen rustig grootbrengen en worden de bewoners van het huis gespaard van huiszwaluwenpoep.
Modder
Om hun nesten te bouwen, gebruiken huiszwaluwen modder die ze in de omgeving verzamelen. Daar huizen en boerderijen tegenwoordig veel ‘properder’ zijn dan vroeger, is het vaak niet meer zo evident om voldoende modder te vinden. Het aanleggen van een eenvoudig ‘modderbadje’ kan heel wat hulp bieden.
Insecten
Huiszwaluwen zijn echte insecteneters. Tijdens hun acrobatische vlucht vangen ze honderden vliegende beestjes per dag. Om hun jongen te kunnen grootbrengen zijn dan ook heel wat insecten nodig. Door het landschap rond de kolonie kleinschalig in te richten, krijgen insecten meer kans waar de zwaluwen op hun beurt van profiteren. Voorbeelden van ingrepen zijn het aanleggen van poelen, houtkanten, hagen, bloemenweides ...