Het Pakhuis

Het Pakhuis is gelegen aan de Demer in het Lummensbroek, nabij de Grote Molen op de grens van Lummen met Schulen, Herk-de-Stad.

Het huidige gebouw dateert uit de 18de eeuw. Het bestaat uit een woongedeelte en een grote ruimte met open zolder, het voormalige pakhuis. In 1775 kreeg de firma Carolus Fiocco & Co uit Mechelen van de Hertog van Arenberg de toelating om in Lummen aan de Demer een pakhuis te bouwen. Getuige hiervan een affiche van 10 januari 1776 met de beschrijving van 138 goederen die over de Demer vervoerd werden. Hierop worden ook verschillende oude Nederlandse inhouds- en gewichtstermen en de transportprijzen naar talrijke Nederlandse en Duitse steden vermeld. Deze affiche hangt in de hal van het Parkhuis.

De goederen werden met mankracht vanuit Mechelen en Diest via de Demer aangevoerd in trekschuiten, ook 'platbodems’ genoemd; ze werden tijdelijk opgeslagen in Lummen om vervolgens met paard en kar verder vervoerd te worden. Bij hun terugkeer namen de boten landbouwproducten zoals boter en eieren uit Lummen mee naar Diest-Mechelen. Richting Lummen werden de schuiten effectief getrokken; tot daar was de Demer bevaarbaar. Terug richting Diest kon men aan boord gaan en meedrijven op de stroming, die nog werd opgevoerd door de molenaar van de nabijgelegen Grote Molen. Trekschuiten bevoeren de Demer tot aan het Pakhuis tot aan de Eerste Wereldoorlog. Tijdens de bezetting verboden de Duitsers alle burgerscheepvaartverkeer op de Demer. Nadien werd het Pakhuis omgebouwd tot hoeve. Momenteel dient het als woonhuis en kunstenaarsatelier.

Volgens de huidige eigenaars werd het Pakhuis gebouwd op een bestaand erf uit de 15de eeuw, waarvan een deel van het woonhuis nog een restant is. Dit deel zou zijn gebruikt door monniken, wat zou blijken uit de restanten van een huiskapel en de christelijke symboliek op een schouwmantel. Ook zou de kapel tijdens de Franse tijd gebruikt zijn om in het geheim missen op te dragen.

In 1881 werd er op het kadaster een wijziging aan de gebouwen opgetekend, met name een gedeeltelijke sloop en herbouw. Tijdens de uitbating van de hoeve in de 20ste eeuw, werd het woonhuis verbouwd, evenals het eigenlijke pakhuis, en werden verschillende muuropeningen verbreed en verlaagd of toegemaakt.

In de jaren 2003-2004 maakten de huidige eigenaars de oorspronkelijke muuropeningen opnieuw vrij. Ook plaatsten ze de bewaarde deuren terug. Een voormalige buitenmuur in notenhout werd blootgelegd, evenals het kader van het aangebouwd pakhuis in populierenhout. Ook werden bewaarde interieurelementen opnieuw zichtbaar gemaakt.

Het Pakhuis, dat privé-eigendom en niet-toegankelijk is, is gelegen aan de Demer langs de Schulensebaan achter de Grote Molen. Het is zichtbaar vanop een zijwegje.

Het Pakhuis bevindt zich op het Limburgs fietsroutenetwerk, het Lummens wandelroutenetwerk en de gemeentelijke Lummenekes- en 50 Tinten Groenfietsroutes.